Achternaam kind kiezen (naamskeuze)

U bent niet verplicht om een achternaam voor uw kind te kiezen. Kiest u geen achternaam of heeft u de keuze niet op tijd vastgelegd? Dan bepaalt de wet welke achternaam uw kind krijgt. Welke naam dat is, hangt af van uw persoonlijke situatie.
Uw kind krijgt dan automatisch de achternaam van de vader of van de moeder.
Uw kind krijgt niet automatisch een gecombineerde achternaam.

Welke achternaam krijgt uw kind automatisch?
Uw kind krijgt volgens de wet de achternaam van de vader of duomoeder als u getrouwd bent of een geregistreerd partnerschap heeft.
Bent u niet getrouwd of geregistreerd partners? Dan krijgt uw kind automatisch de achternaam van de moeder.

Alle kinderen dezelfde achternaam
Voor alle volgende kinderen met dezelfde partner geldt ‘eenheid van naam binnen het gezin’. Dit betekent dat jongere broertjes of zusjes automatisch dezelfde achternaam krijgen als uw eerste kind.

Als uw kind niet automatisch de achternaam krijgt die u wilt, moet u naamskeuze doen.
Daarbij kiest u voor uw kind de achternaam van de moeder, de vader of van degene die het kind heeft erkend.

Dubbele achternaam
U kunt sinds 1 januari 2024 uw kind ook een combinatie van allebei uw achternamen geven in een vrij te bepalen volgorde, zonder verbindingsstreepje.

In de factsheet “Uitbreiding naamkeuze bij gecombineerde achternaam” worden een aantal voorbeelden gegeven van mogelijke combinaties bij de keuze voor een dubbele achternaam.

Er is van 1 januari 2024 tot 1 januari 2025 een overgangsregeling voor kinderen die op of na 1 januari 2016 zijn geboren om alsnog een gecombineerde achternaam te kunnen krijgen.
Zie voor nadere uitleg de vraag: Wat is de tijdelijke overgangsregeling gecombineerde achternaam?

Hoe?
U moet de achternaamskeuze van uw eerste kind bij de burgerlijke stand van de gemeente in een akte van naamskeuze laten vastleggen. U kunt hiervoor samen met uw partner een afspraak maken.

U moet allebei een geldig identiteitsbewijs meenemen en de verklaring van naamskeuze samen en persoonlijk afleggen. Het is niet mogelijk om naamskeuze door 1 ouder, digitaal, schriftelijk of met een machtiging door iemand anders te laten doen.

Wanneer?

• Ge­trouw­de ou­ders en ou­ders met ge­re­gi­streerd part­ner­schap kunnen naams­keu­ze doen vóór de ge­boor­te of uiterlijk bij ge­boor­te­aan­gif­te;
• Niet-ge­trouw­de ou­ders kunnen naams­keu­ze doen bij de er­ken­ning van het kind. Er­ken­ning (en dus naams­keu­ze) kan ook vóór de ge­boor­te.

Is het ongeboren kind al in 2023 erkend en is er toen nog niet gekozen voor een dubbele achternaam? Dan kunt u bij de aangifte van geboorte in 2024 alsnog kiezen voor een dubbele achternaam. Beide ouders moeten dan aanwezig zijn bij de geboorte aangifte.

Naamskeuze bij adoptie en gerechtelijke vaststelling ouderschap
Naamskeuze kan ook bij adoptie en bij de gerechtelijke vaststelling van het ouderschap. De (gekozen) geslachtsnaam staat dan in de rechterlijke uitspraak. In de factsheet “Uitbreiding naamkeuze bij gecombineerde achternaam” worden een aantal voorbeelden gegeven van mogelijke combinaties bij de keuze voor een dubbele achternaam bij adoptie.

Voor meer uitleg kunt u informatie vinden op de website van Rechtspraak. 

Deze naamskeuze is gratis, behalve als u gebruik wilt maken van de tijdelijke overgangsregeling voor kinderen die vanaf 1 januari 2016 zijn geboren. Zie hievoor de vraag: Wat is de tijdelijke overgangsregeling gecombineerde achternaam?

Voor kinderen die op of na 1 januari 2016 zijn geboren is er van 1 januari 2024 tot 1 januari 2025 de mogelijkheid om alsnog een dubbele achternaam te kunnen krijgen.

Hoe?
Het oudste kind moet geboren zijn op of na 1 januari 2016. U kunt dan voor uw kind(eren) bij de burgerlijke stand van de gemeente een akte van naamskeuze laten opmaken. Als u met dezelfde partner meer kinderen hebt of nog krijgt, krijgen zij automatisch ook deze dubbele achternaam

U kunt hiervoor samen met uw partner een afspraak maken. U moet allebei een geldig identiteitsbewijs meenemen en de verklaring van naamskeuze samen en persoonlijk afleggen. Het is niet mogelijk om de naamskeuze door 1 ouder, digitaal, schriftelijk of met een machtiging door iemand anders te doen.

Kosten?
Deze naamskeuze is niet kosteloos. Voor het veranderen van de geslachtsnaam van het oudste kind (geboren vanaf 1 januari 2016) zijn de kosten € 75,00. Voor elk volgend al geboren kind met dezelfde ouders zijn de kosten € 50,00.

Vanaf 1 januari 2025 is het niet meer mogelijk om eerder geboren kind(eren) alsnog een dubbele achternaam te geven.

Komt u niet in aanmerking voor de tijdelijke overgangsregeling en is de achternaam van uw oudste kind vastgelegd voor 1 januari 2016? Dan kunt u de naam (namen) van uw kind(eren) niet meer veranderen via de gemeente, maar alleen via de rechter.

Hebt u bij de erkenning van uw eerste kind naamskeuze gedaan? En bent u van plan met de andere ouder van uw kind(eren) te gaan trouwen of een geregistreerd partnerschap aan te gaan? Dan kunt u nogmaals, eenmalig, naamskeuze voor uw kind(eren) doen. U kunt daarbij kiezen voor de achternaam van de andere ouder of van beide ouders in een vrij te bepalen volgorde. Daarbij is de geboortedatum van het kind niet relevant.
Is uw kind ouder dan zestien jaar? Dan moet het kind ook zelf zijn handtekening zetten.

Bij omzetting van een partnerschap in een huwelijk is naamskeuze niet mogelijk.

Deze naamsverandering kan alleen op de dag dat u trouwt of uw partnerschap registreert. U moet dan beiden een akte van naamskeuze ondertekenen. Daarna is naamsverandering niet meer mogelijk.
Laat daarom ruim van tevoren weten aan de ambtenaar van de burgerlijke stand van de gemeente waar u trouwt of uw partnerschap wordt geregistreerd dat u de achternaam van uw kind(eren) wilt veranderen. Doe dit bijvoorbeeld bij het afleggen van de Verklaring huwelijk/partnerschapsregistratie of als u de datum en locatie reserveert.

Deze naamsverandering is gratis.

Heeft u een kind uit een vorige relatie en krijgt u met uw nieuwe partner een kind? Dan hoeft dit kind niet dezelfde achternaam te krijgen als zijn halfbroer of halfzus. Juridisch gaat het namelijk niet om een kind van dezelfde ouders.

Krijgt u met uw nieuwe partner meer kinderen? Dan krijgen de volgende kinderen dezelfde achternaam als het eerste kind van u samen.

Verandert de achternaam van uw kind en heeft het al een eigen identiteitsbewijs? Dan moet u opnieuw een identiteitsbewijs aanvragen met de juiste naam. De verantwoordelijkheid hiervoor ligt bij de ouders. U kunt nadat de naam is gewijzigd een afspraak maken om een nieuw identiteitsbewijs aan te vragen. Aan het aanvragen van een nieuw identiteitsbewijs zijn kosten verbonden. De kosten en alle informatie over het aanvragen van een nieuw identiteitsbewijs kunt u hier terug vinden.  

Nederlandse én andere nationaliteit

Wordt uw eerste kind op of na 1 januari 2024 in Nederland geboren? En heeft dit kind niet alleen de Nederlandse, maar ook nog een andere nationaliteit? Dan kunt u vanaf 1 januari 2024 ook kiezen voor het naamrecht van die nationaliteit. Denk hierbij bijvoorbeeld aan de vrouwelijke of mannelijke uitgang (vervoeging) van de achternaam naar bijvoorbeeld Grieks, Pools of Russisch recht.
Elk volgend kind krijgt dan ook de vervoeging die past bij het geslacht van dat kind.

Gaat het om een nationaliteit waarbij u uw kind een andere achternaam kunt geven dan u zelf heeft? Dat mag, maar dan krijgen al uw volgende kinderen ook die naam.

Bij deze nieuwe mogelijkheid is er geen overgangsregeling. Dus zijn er oudere broertjes en zusjes geboren voor 1 januari 2024? Dan hebt u deze mogelijkheid niet. Dan krijgen alle kinderen de achternaam van het eerstgeboren kind van u samen.

Wanneer?
U geeft de keuze aan bij de aangifte van geboorte of bij de erkenning van het kind (dat op of na 1 januari 2024 is geboren).

Hoe?
Heeft of krijgt het kind ook de nationaliteit van een ander land? Dan kijkt de gemeente wat het namenrecht van dit land over naamskeuze zegt. U moet daarbij kunnen aantonen dat het kind (ook) een andere nationaliteit heeft of zal krijgen.

Kosten?
Deze naamskeuze is kosteloos

Andere nationaliteit(en)

Wordt uw kind in Nederland geboren en krijgt het niet de Nederlandse nationaliteit, maar wel 1 of meer buitenlandse nationaliteiten? Dan bepalen de buitenlandse regels de mogelijkheden voor de achternaamkeuze. Heeft uw kind meer buitenlandse nationaliteiten dan mag u kiezen welke buitenlandse regels de achternaamkeuze bepalen.

Neem voor meer informatie over de keuzemogelijkheden contact op met de overheid van de nationaliteit(en) van uw kind. Of informeer ernaar bij de gemeente.

Als uw kind in het buitenland is geboren dan bepalen de in dat land geldende regels veelal de achternaamkeuze.  Elk land heeft zijn eigen regels over de keuze van een achternaam bij geboorte aangifte. Als uw kind volgens die regels een gecombineerde achternaam krijgt, wordt deze meestal in Nederland erkend.

Alle informatie is te vinden op de website van het Rijksoverheid.